A día de hoxe existe o mito – mesmo entre os fieis católicos – de que un proceso de nulidade matrimonial é extremadamente longo e custoso. Así se representa habitualmente nos medios de comunicación, onde se nos suxire que se trata dun proceso ao que unicamente teñen acceso persoas con gran capacidade económica ou influencia social.
Con todo, isto non é así. Xa a finais de 2015 o Papa Francisco acometeu unha importante reforma dos procesos matrimoniais de nulidade. Dita reforma céntrase na substitución e modificación dalgúns dos canons do Codex Iuris Canonici de 1983 e do Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium de 1990. Ambos os códigos son os vixentes na actualidade dentro da Igrexa católica.
Por que se acometeu esta reforma?
Os cambios sociais que nas últimas décadas afectaron ao mundo actual han suposto un aumento significativo das rupturas familiares. Esta realidade trasladouse aos fieis católicos e hoxe en día é habitual que moitos se viron en situacións de crises matrimoniais.
A constatación de que por parte dos fieis non se acode, salvo contadas ocasións, a instar a nulidade, levou á Igrexa para exporse os motivos. Un deles foi a excesiva complexidade do procedemento, que carrexaba a imaxe de lentitude e prezo elevado. Por este motivo realizáronse diversas reformas para axilizalo.
Así como en España os procedementos civís de separación e divorcio non necesitan ser causales (non precisan dunha causa concreta para que se declare disolto o matrimonio), isto non ocorre co procedemento canónico. Ao ser o matrimonio un sacramento é preciso que concorran unha serie de supostos concretos ou taxados pola lexislación canónica que determinan a nulidade do matrimonio. En próximas entradas deste blogue iremos analizando distintos motivos que poden dar lugar á declaración de nulidade, pero baste dicir que non son tan sumamente excepcionais como se nos representa habitualmente.
Que é o foro competente e en que afecta o proceso?
A reforma operada polo m. p. Mitis Iudex Dominus Iesus na fase introductoria do proceso canónico céntrase, entre outros extremos, no FORO COMPETENTE.
Iso supón a modificación do tribunal competente que, a efectos prácticos, permite unha aproximación e unha maior facilidade de acceso dos cidadáns aos tribunais eclesiásticos.
Facultades do Bispo Diocesano
Outra das novidades que impón a reforma é a ampliación de FACULTADES do Bispo da diocese nos procesos de declaración de nulidade. E iso tradúcese en que, no procedemento máis breve, será este o encargado de axuizalo e por tanto, evítase o desprazamento dos fregueses a outras dioceses ou a tribunais afastados da realidade da súa vida diaria.
Axilización do procedemento
Pero quizá o máis revolucionario da reforma son os cambios operados no PROCEDEMENTO. A nova regulación introduce un proceso máis breve cuxa tramitación, reservada a supostos concretos, permite a obtención da nulidade sen recorrer aos longos procedementos.
Por tanto, hai que desmentir que o procedemento para instar a nulidade canónica matrimonial sexa especialmente longo ou custoso.
Un procedemento de nulidade canónica necesita, iso si, dun asesoramento especializado, posto que as peculiaridades desta xurisdición non permiten a dirección letrada por un avogado exclusivamente civilista. En Fernández y Luaces Abogados tramitamos devanditos procedementos de nulidade coa seriedade e confidencialidade que o propio procedemento esixe.